Οι αποστολές υψομέτρου ακούγονται για κάποιους τρομακτικές, για άλλους προκλητικές και για άλλους συναρπαστικές. Ποια είναι η αλήθεια όμως? Η αλήθεια είναι ότι αν υπάρχει η γνώση και κατάλληλη προετοιμασία οι αποστολές υψομέτρου αποτελούν μια εμπειρία ζωής!
Συμπτώματα
Αρχικά είναι αρκετά «ξένο» σε εμάς τους Έλληνες διότι δεν έχουμε σημαντικά υψόμετρα στην χώρα μας που αλλάζουν πρακτικά οι παράγοντες. Το μέγιστο είναι ο Όλυμπος στα 2.918 μέτρα που η ανάβαση του δεν διαφέρει πολύ από την ανάβαση σε ένα βουνό των 2000 μέτρων. Πρακτικά αυτό που αλλάζει γεωμετρικά μετά τα 3.000 μέτρα, είναι το οξυγόνο, η πίεση της ατμόσφαιρας και ίσως οι καιρικές συνθήκες. Όσο πιο μεγάλο το υψόμετρο τόσο λιγότερη ποσότητα οξυγόνου υπάρχει, με αποτέλεσμα να πηγαίνει λιγότερο οξυγόνο στον εγκέφαλο, εξαιτίας του οποίου πρακτικά επιβραδύνονται οι κινήσεις και μειώνονται οι αντοχές. Αρχικά, για να μην τρομάζετε, το μεγάλο πρόβλημα που ονομάζεται νόσος του υψομέτρου, που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε θάνατο αν δεν υπάρξει πρόληψη και αντιμετώπιση, δημιουργείται μετά τα 7000 μέτρα. Επομένως στις περισσότερες δικές μας εμπορικές αποστολές (έως 6.500 μέτρα) δεν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος. Συμπτώματα του αραιού οξυγόνου και της χαμηλής πίεσης είναι ο πονοκέφαλος, η ναυτία και η εξάντληση, που ανάλογα με τον οργανισμό, κάποιους τους ενοχλούν περισσότερο και κάποιους λιγότερο ή και καθόλου. Και τα 3 αντιμετωπίζονται εύκολα, με το αντίστοιχο χάπι, και η εξάντληση με την επιμονή και φυσική κατάσταση που έχει ο καθένας μας.
Αντιμετώπιση
Για να προλάβουμε αυτά τα συμπτώματα υπάρχει ο φυσικός εγκλιματισμός που χρησιμοποιούμε σε όλα μας τα ταξίδια. Είναι δηλαδή η σταδιακή ανάβαση ώστε να προλαβαίνει ο οργανισμός να συνηθίζει την μικρότερη ποσότητα οξυγόνου και να λειτουργεί κανονικά. Μια καλή τεχνική επίσης είναι το να ανεβαίνουμε ψηλά για λίγη ώρα και να κοιμόμαστε λίγο πιο χαμηλά. Έτσι λοιπόν στις αποστολές υψομέτρου αυξάνονται οι ημέρες, όχι για να ταλαιπωρηθείτε αλλά για να εγκλιματιστείτε! Ανάλογα με το υψόμετρο της κορυφής που θέλουμε να πετύχουμε, κυμαίνονται και οι ημέρες εγκλιματισμού που θα χρησιμοποιήσουμε. Άλλο σημαντικό στοιχείο που βοηθά στο υψόμετρο είναι η ενυδάτωση πίνοντας πολύ νερό, γιατί οξυγονώνεται ο εγκέφαλος λίγο πιο εύκολα. Ύστερα υπάρχουν τα φύλλα κόκας που δίνονται στην λατινική Αμερική κυρίως, και όντως βοηθούν λίγο στο υψόμετρο, τα οποία πίνουμε σε μορφή τσαγιού, και η ασπιρίνη διότι είναι αντιπηκτική οπότε ρέει πιο γρήγορα το αίμα, αλλά η χρήση της θέλει προσοχή. Τέλος υπάρχει και το χάπι υψομέτρου Diamox, το οποίο καταναλώνεται 2 ημέρες πριν την έναρξη της αποστολής και κατά την διάρκεια. Εμείς πάντως προτείνουμε κυρίως τον φυσικό εγκλιματισμό, γιατί ο οργανισμός μας είναι φτιαγμένος να προσαρμόζεται σε οποιαδήποτε σχεδόν κατάσταση με την αντίστοιχη τεχνική, και πολύ νεράκι! Ο αργός ρυθμός ανάβασης είναι επίσης κλειδί επιτυχίας!
Πόσο διαρκεί ο εγκλιματισμός?
Περίπου 2 εβδομάδες από την στιγμή που θα έχουμε κατέβει, ανάλογα και με τον οργανισμό. Έτσι λοιπόν, κάποιος έμπειρος και κάποιος αρχάριος, ξεκινούν μια αποστολή με τις ίδιες ακριβώς δυνατότητες, με μόνη διαφορά ότι ο έμπειρος γνωρίζει πλέον την αντίδραση του οργανισμού του στο υψόμετρο.
Προετοιμασία πριν τις αποστολές υψομέτρου
Χωρίζεται στο σκέλος της φυσικής κατάστασης και στο σκέλος της προετοιμασίας εξοπλισμού. Το πρώτο χρειάζεται μια τακτική προπόνηση περπατήματος – τρεξίματος σε ορεινό περιβάλλον ιδανικά και κάποιες αναβάσεις στα ελληνικά βουνά για να υπάρχει η επαφή. Δουλεύουμε κυρίως αντοχή και όχι εκρηκτικότητα. Ο εξοπλισμός έχει να κάνει με τις συνθήκες τις ανάβασης και συνήθως αναγράφεται στα προγράμματα. Θέλει έλεγχο από νωρίς, ώστε να αγοράσετε και να ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕΤΕ κάτι πριν το πάρετε στην αποστολή. Σημαντική ως προετοιμασία είναι και η διανυκτέρευση σε σκηνές, γιατί στις περισσότερες αποστολές υψομέτρου δεν υπάρχουν καταφύγια αλλά camps με ορειβατικές σκηνές. Όσο καλύτερος ύπνος, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες επιτυχίας. Έτσι, αν έχετε συνηθίσει να κοιμάστε καλά σε σκηνή θα σας βοηθήσει πολύ στα μεγάλα υψόμετρα που οι συνθήκες μπορεί να είναι και δύσκολες.
Ψυχολογία
Ο μεγαλύτερος παράγοντας στις αποστολές υψομέτρου είναι η ψυχολογία. Ο τρόπος σκέψης εφαρμόζει στον τρόπο ανάβασης. Πρέπει απλά να τηρήσουμε το πρόγραμμα εγκλιματισμού και αυτά που αναφέραμε παραπάνω, και να πεζοπορούμε σαν να βρισκόμαστε σε κάποιο οικείο βουνό της Ελλάδας. Οι αναβάσεις στα μεγάλα υψόμετρα γίνονται με ΠΟΛΥ ΑΡΓΟ ΡΥΘΜΟ ώστε να δίνουμε χρόνο στο σώμα μας να εγκλιματιστεί. Η τακτική ανάβασης στις αποστολές υψομέτρου θυμίζει αυτή του μαραθωνοδρόμου. Είναι ένας δρόμος που δε μας νοιάζει να φτάσουμε γρήγορα, αλλά να φτάσουμε. Πρέπει να σκεφτόμαστε ότι κάθε μας βήμα μας φέρνει και πιο κοντά στην κορυφή. Και είναι πολύ δύσκολο αυτό, όταν κάνεις 4 βήματα το λεπτό, πιστέψτε με! Όταν είναι νύχτα, και ανεβαίνουμε σε μια άχαρη παγωμένη πλαγιά χωρίς την θέα της κορυφής είναι πολύ εύκολο να πούμε quit. Εκεί θα φανεί η δουλεμένη ψυχολογία. Ίσως είναι σημαντικότερος παράγοντας και από την φυσική κατάσταση. Τόσα χρόνια έχουμε δει ανθρώπους δυνατούς να τα παρατάνε και ανθρώπους χωρίς φοβερές δυνατότητες να πετυχαίνουν μεγάλες κορυφές. Για αυτό αφήσαμε και το κεφάλαιο ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ για το τέλος. Είναι και αυτό μια μορφή διαλογισμού. Δεν χρειάζεται αντοχή σώματος με την έννοια της ταχύτητας. Πρέπει απλά να αντέξεις, να περπατάς πολύ αργά για πολλές ώρες. Μόνο αυτό σου ζητά η αποστολή υψομέτρου, και κυρίως η ημέρα κορυφής!
Και τέλος, οι αποστολές υψομέτρου για εμάς συνδυάζονται και με ταξίδι σε έναν άλλον πολιτισμό, μιας και πρέπει να βγούμε αρκετά εκτός Ελλάδος για να ζήσουμε μια τέτοια εμπειρία! Θα γνωρίσετε χώρες που δεν είχατε φανταστεί ότι υπάρχουν! Ο συνδυασμός ορειβασίας και ταξιδιού είναι η καλύτερη επένδυση που μπορείτε να κάνετε στον εαυτό σας!
